Nấm Vân Chi, một loại nấm dược liệu phương Đông, có nhiều tác dụng dược lý đáng chú ý. Nó không chỉ tăng cường sức đề kháng cơ thể mà còn nổi bật trong việc phòng chống ung thư. Các nghiên cứu gần đây còn chỉ ra rằng nấm Vân Chi có khả năng kiềm chế virus HIV.
1 Thông tin về nấm Vân Chi
Nấm Vân Chi, còn được biết đến dưới tên khoa học là Trametes versicolor, thuộc họ Polyporaceae, bộ Aphyllophorales, lớp Hymenomycetes, và ngành Basidiomycota. Tên gọi khác của nấm Vân Chi bao gồm "Turkey tails" trong tiếng Anh, "Kawaratake" trong tiếng Nhật và "Yun Zhi" trong tiếng Trung Quốc.
Hình dạng của nấm Vân Chi có sự tương tự như một chiếc nan quạt hoặc đuôi gà tây mà không có cuống. Nhìn từ trên xuống, nấm có hình dạng xòe rộng và sặc sỡ, chính vì vậy nó được gọi là nấm đuôi gà tây. Nấm Vân Chi có màu sắc đa dạng, bao gồm các gam màu như nâu, xanh dương, và cam.
Nấm Vân Chi thường mọc thành từng cụm và phía trên của nấm được phủ bởi một lớp lông mềm mịn, trong khi phía dưới chứa những lỗ nhỏ. Đường kính của nấm thường dao động từ 3 đến 8cm và độ dày khoảng 0,5cm. Thân nấm có màu sắc đa dạng với các đường vân màu nâu và trắng xen kẽ và viền màu trắng tại mép của nấm. Phần mép của nấm Vân Chi thường khá mỏng và có hình dạng uốn lượn đặc trưng.
Nấm Vân Chi có thể được tìm thấy ở nhiều vùng khác nhau trên thế giới, bao gồm Nhật Bản, Trung Quốc, Bắc Mỹ, châu Âu, và châu Á. Điều này là do nấm Vân Chi thích môi trường ẩm ướt và thường phát triển trên các loại cây gỗ như thông và sồi. Nấm cũng có khả năng phát triển trên các cây gỗ đã chết để phân hủy và hấp thụ chất dinh dưỡng từ cây. Sự đa dạng về màu sắc của nấm Vân Chi phần lớn phụ thuộc vào môi trường sống của chúng.
2 Công dụng của Nấm Vân Chi trong điều trị HIV/AIDS
Năm 1997, R.A. Collins và Ng.T.B. của Đại học Hồng Kông công bố kết quả nghiên cứu về tác dụng chống lại virus HIV loại 1 của các polysaccharid từ nấm Vân chi. Nghiên cứu sau đó tiếp tục với việc sử dụng nấm Vân chi trong điều trị bệnh nhân AIDS.
Một nghiên cứu tiêu biểu là của Marijke Pfeiffer trên nhóm người mắc HIV. Họ được điều trị bằng Coriolus MRL, một dược phẩm chế xuất từ nấm Vân chi, kết hợp với liệu pháp châm cứu và thảo dược. Kết quả sau 3-4 tháng điều trị cho thấy sự cải thiện rõ rệt về sức khỏe, tăng cân, tinh thần sảng khoái hơn, và sự giảm số lượng virus HIV trong cơ thể, cùng với tăng số lượng tế bào miễn dịch CD-4.
Các nghiên cứu khác do nhóm G. Rotolo ở Anh tiến hành trên người mắc HIV trên 35 tuổi sử dụng chế phẩm từ nấm Vân chi. Kết quả cho thấy số lượng tế bào bạch cầu tăng lên sau 15 và 45 ngày điều trị, chỉ ra tiềm năng của nấm Vân chi trong việc củng cố hệ miễn dịch.
Mặc dù cần thêm nghiên cứu, những tìm hiểu này khuyến nghị việc sử dụng nấm Vân chi như một phương pháp hỗ trợ trong việc phòng chống HIV và AIDS, đặc biệt trong việc tăng cường hệ miễn dịch và kiểm soát virus với các công dụng:
- Hỗ trợ hệ miễn dịch: Nấm Vân Chi chứa các polysaccharide như polysaccharopeptide (PSP) và polysaccharide-Krestin (PSK) có thể củng cố hệ miễn dịch. Một hệ miễn dịch mạnh mẽ có thể giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, bao gồm cả virus HIV.
- Kháng viêm: Các chất có trong nấm Vân Chi có khả năng kháng viêm, điều này có thể giúp giảm các triệu chứng viêm nhiễm thường xảy ra trong HIV/AIDS.
- Hỗ trợ tinh thần: Một phần của việc chăm sóc người mắc HIV/AIDS bao gồm cả tình trạng tinh thần. Nấm Vân Chi được cho là có khả năng giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
3 Công dụng của Nấm Vân Chi trong điều trị ung thư
Ở Nhật Bản, từ năm 1970, nấm Vân chi đã chứng minh khả năng kéo dài thời gian sống thêm 5 năm hoặc hơn cho các bệnh nhân ung thư thuộc nhiều thể loại như ung thư dạ dày, đại tràng, vòm họng, thực quản, phổi và vú...
PSP từ nấm Vân chi đã được sử dụng để điều trị ung thư giai đoạn 2 và 3 ở Trung Quốc từ lâu. Polysaccharid trong nấm có tác dụng kéo dài thêm thời gian sống ít nhất là 5 năm cho các bệnh nhân ung thư thực quản. Đồng thời, PSP cũng cải thiện sức khỏe, giúp giảm đau và tăng cường khả năng miễn dịch ở các bệnh nhân ung thư dạ dày, thực quản, phổi, buồng trứng và cổ tử cung.
Nghiên cứu trên 34 bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn tiến triển cho thấy sau 28 ngày điều trị bằng nấm Vân chi, số lượng tế bào máu và hàm lượng các kháng thể tăng cao hơn so với người không được điều trị. Điều này đã làm chậm lại sự tiến triển của bệnh một cách đáng kể.
Nghiên cứu khác của Tiến sỹ Kenyon ở Trung tâm Nghiên cứu điều trị lâm sàng Dove tại London trên 30 bệnh nhân ung thư đã chỉ ra rằng điều trị bằng bột nấm Vân chi làm giảm hoạt tính của enzym telomerase, một enzym quan trọng giúp các tế bào ung thư tránh việc tự hủy. Đồng thời, nó cũng tăng cường các phản ứng miễn dịch chống lại các khối u. Như vậy, nghiên cứu này cho thấy nấm Vân chi vẫn có tác dụng đặc biệt trong việc điều trị ung thư giai đoạn 3 và 4, khi các liệu pháp khác đã không hiệu quả.
Các công dụng nổi trội có thể kể đến của loại nấm này:
- Kháng khối u: Một số nghiên cứu đã ghi nhận rằng các polysaccharide trong nấm Vân Chi có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư và kháng khối u.
- Hỗ trợ tác động của hóa trị: Nấm Vân Chi đã được sử dụng bổ sung trong điều trị ung thư, đặc biệt trong quá trình hóa trị. Nó có thể giúp giảm tác động phụ của hóa trị và tăng hiệu quả điều trị.
- Hỗ trợ tình trạng tâm lý: Việc điều trị ung thư có thể gây căng thẳng tinh thần. Nấm Vân Chi được cho là có tác dụng giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh ung thư.
4 Các sử dụng nấm Vân Chi hiệu quả
Để sử dụng nấm Vân Chi (Trametes versicolor) hiệu quả, bạn cần tuân theo một số hướng dẫn sau đây:
Trà Nấm Vân Chi:
Một cách phổ biến để sử dụng nấm Vân Chi là làm trà. Bạn có thể mua nấm Vân Chi đã được chế biến sẵn hoặc mua nấm tươi để tự chế biến trà.Cách làm: Đun sôi nước, sau đó thêm một vài lát nấm Vân Chi khô hoặc nấm tươi vào nước sôi. Đun nhỏ lửa và đun sôi trong khoảng 10-15 phút. Sau đó, có thể thêm một chút mật ong hoặc chanh để tạo hương vị. Uống trà nấm Vân Chi hàng ngày.
Dạng Bổ Sung:
Nếu bạn không thích hương vị của nấm Vân Chi, bạn có thể tìm kiếm các dạng bổ sung như viên nang hoặc bột. Bạn có thể dễ dàng uống chúng với nước hoặc thêm vào các thức uống hoặc thực phẩm khác.