Hiện nay, việc uống cà phê không chỉ đơn thuần là một thói quen, mà còn trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người trên khắp thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Cà phê không chỉ đơn giản là một thức uống giúp tỉnh táo, mà còn được xem là một trải nghiệm văn hóa, một lối sống và thậm chí là một sự nghiện ngưỡng với nhiều người.

Ở Việt Nam, việc uống cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày. Các quán cà phê rải rác trên mọi nẻo đường, từ thành phố đến vùng quê, từ những quán lề đường đến những không gian sang trọng, là những điểm đến yêu thích của giới trẻ, nhân viên văn phòng, hay những người đam mê cà phê. 

Nhưng sự thật đằng sau ly cà phê chúng ta uống mỗi ngày là gì? Nó có thật sự tốt cho sức khỏe hay là mối nguy tiềm ẩn cho sức khỏe mỗi chúng ta? Cùng An Dược Việt khám phá nhé

Lợi ích mang lại khi chúng ta uống cafe mỗi ngày

- Tăng cường tinh thần và năng lượng

Tăng cường tinh thần và năng lượng là một trong những lợi ích đáng chú ý của việc uống cà phê. Cà phê chứa caffeine, một chất kích thích mạnh mẽ có khả năng kích hoạt hệ thần kinh trung ương. Khi uống cà phê, caffeine nhanh chóng hấp thu vào cơ thể và có tác động tích cực đến não bộ. Điều này giúp cho người uống cảm thấy tỉnh táo hơn, giảm cảm giác mệt mỏi và tăng cường hiệu suất làm việc.

- Cải thiện trí nhớ và tập trung

Caffeine, chất kích thích thường có trong cà phê và nhiều đồ uống khác, có tác dụng kích thích não bộ bằng cách tăng sản xuất neurotransmitter như dopamine và norepinephrine. Điều này giúp cải thiện tinh thần, tăng cường sự tập trung và thúc đẩy quá trình phản ứng. Caffeine cũng có thể cải thiện trí nhớ ngắn hạn, làm cho hoạt động của não bộ hiệu quả hơn trong việc xử lý thông tin.

- Bảo vệ gan và chống oxy hóa

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các chất chống oxy hóa có trong cà phê như polyphenol và hydrocinnamic acid có khả năng bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại. Những chất này giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh gan như xơ gan và ung thư gan. Đặc biệt, polyphenol có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, ngăn ngừa sự phá hủy của các gốc tự do đối với tế bào gan. Hydrocinnamic acid cũng được biết đến với khả năng bảo vệ gan, giúp duy trì chức năng gan lành mạnh và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến gan. Việc thường xuyên tiêu thụ cà phê có thể mang lại lợi ích to lớn cho sức khỏe gan của bạn.

- Giảm nguy cơ mắc bệnh lý não

Caffeine có khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh Parkinson và Alzheimer, hai bệnh lý liên quan đến tuổi già và suy giảm chức năng não bộ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng caffeine có thể bảo vệ các tế bào thần kinh và ức chế sự phát triển của các đặc tính bệnh lý gây hại trong não. Caffeine cũng có thể tăng cường hoạt động của các neurotransmitter như dopamine, serotonin và acetylcholine, giúp cải thiện chức năng não bộ và giảm nguy cơ bị sa sút trí tuệ. Điều này cho thấy rõ rằng việc tiêu thụ caffeine từ cà phê có thể có lợi cho sức khỏe não và giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý như Parkinson và Alzheimer.

- Cải thiện sức khỏe tim mạch

Cà phê có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch theo nhiều nghiên cứu. Caffeine, một trong những thành phần chính của cà phê, có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Caffeine được cho là có tác dụng làm giảm mức đường trong máu, làm giãn mạch máu và cải thiện lưu lượng máu đến các mô và cơ quan khác nhau trong cơ thể.

- Hỗ trợ giảm cân

Nó có khả năng kích thích quá trình oxy hóa chất béo trong cơ thể và tăng cường năng lượng tiêu thụ, giúp cải thiện quá trình giảm cân và duy trì cân nặng ổn định. Khi tiêu thụ caffeine, cơ thể có thể tăng cường sử dụng chất béo làm nguồn năng lượng, giúp giảm mỡ thừa. Ngoài ra, caffeine cũng có thể giúp cải thiện hiệu quả của việc tập luyện thể

- Cung cấp dinh dưỡng

Cà phê không chỉ chứa caffeine để kích thích sự tỉnh táo mà còn cung cấp các chất dinh dưỡng quý giá như vitamin B2 (riboflavin) và vitamin B3 (niacin), cùng với các chất chống oxy hóa như polyphenol và hydrocinnamic acid. Vitamin B2 hỗ trợ quá trình chuyển hóa thực phẩm thành năng lượng và duy trì hệ thống thần kinh, trong khi vitamin B3 giúp giảm cholesterol và triglyceride, bảo vệ sức khỏe tim mạch. Các chất chống oxy hóa bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương của gốc tự do và ngăn ngừa lão hóa sớm. 

Tuy nhiên khi lạm dụng cafe sẽ đem lại những tác hại sau:

- Rối loạn giấc ngủ

Caffeine, một chất kích thích mạnh có trong cà phê, có thể có tác động tiêu cực đến giấc ngủ của chúng ta. Khi tiêu thụ caffeine, nó sẽ nhanh chóng hấp thu và lan truyền trong cơ thể, tác động lên hệ thần kinh và các hệ thống khác, gây ra một số ảnh hưởng đáng chú ý đối với giấc ngủ

- Tăng huyết áp

Caffeine, một chất kích thích mạnh có trong cà phê, có thể tăng huyết áp ngắn hạn sau khi tiêu thụ bằng cách kích thích hệ thần kinh, làm tăng nhịp tim và mở rộng các mạch máu. Điều này có thể gây ra các vấn đề cho những người có huyết áp cao, tăng nguy cơ các biến chứng như đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Để giảm tác động này, những người này nên hạn chế tiêu thụ caffeine và tham khảo ý kiến bác sĩ để theo dõi và quản lý sức khỏe huyết áp một cách an toàn.

- Rối loạn tiêu hóa

Uống quá nhiều cà phê có thể gây ra các tác động phụ như khô miệng, làm kích thích dạ dày mạnh mẽ và gây ra các vấn đề như loét dạ dày, tiêu chảy hoặc khó tiêu. Caffeine trong cà phê kích thích sự sản sinh axit dạ dày và tăng cường sự co thắt của cơ trơn trong dạ dày và ruột, dẫn đến các triệu chứng khó chịu. Điều này đặc biệt đối với những người có dạ dày nhạy cảm hoặc đã từng gặp vấn đề về dạ dày. Việc kiểm soát lượng cà phê uống mỗi ngày là cần thiết để giảm thiểu những tác động này và duy trì sức khỏe đường tiêu hóa.

- Căng thẳng và lo lắng

Caffeine có thể kích thích sự sản xuất hormone stress và có thể gây ra các tác động như gia tăng cảm giác căng thẳng, lo lắng và rối loạn lo âu. Caffeine là một chất kích thích mạnh có thể tăng sản sinh của cortisol và adrenaline, những hormone liên quan đến phản ứng chiến đấu hoặc chạy trốn. Điều này có thể làm cho người tiêu dùng cảm thấy căng thẳng hơn và có thể ảnh hưởng đến sự tập trung và tâm trạng của họ, đặc biệt là khi tiêu thụ lượng caffeine quá mức khuyến cáo.

- Chứng run tay

Uống quá nhiều cà phê có thể gây ra các triệu chứng như run tay, run chân do tác động của caffeine lên hệ thần kinh. Caffeine là một chất kích thích mạnh có thể làm kích hoạt hệ thống thần kinh trung ương, gây ra sự kích thích quá mức và dẫn đến các triệu chứng như run tay, run chân, hay cảm giác lo lắng và mất kiểm soát. Điều này đặc biệt phổ biến khi người tiêu dùng vượt quá lượng caffeine mà cơ thể có thể xử lý, hoặc khi tiêu thụ caffeine trong một khoảng thời gian ngắn. Để tránh những tác dụng phụ này, nên hạn chế lượng cà phê uống mỗi ngày và duy trì một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh.

- Tác động đến hệ tim mạch

Caffeine tăng nhịp tim và có thể gây ra cảm giác nhồi máu tim ở những người nhạy cảm hoặc tiêu thụ quá mức. Điều này xảy ra do caffeine kích thích hệ thần kinh gây ra co thắt các mạch máu và tăng cường hoạt động tim mạch. Những người có bệnh tim mạch nên hạn chế tiêu thụ caffeine để tránh tình trạng này.

- Nồng độ cholesterol

Một số nghiên cứu cho thấy caffeine có thể ảnh hưởng đến nồng độ cholesterol trong máu, đặc biệt khi tiêu thụ cùng với các thành phần khác như đường và kem. Điều này có thể xảy ra do cách mà cơ thể xử lý các chất béo và cholesterol khi có mặt của caffeine và các loại thực phẩm bổ sung. Việc uống cà phê hoặc các đồ uống chứa caffeine mà thêm nhiều đường và kem có thể làm tăng lượng calo và chất béo không lành mạnh, dẫn đến tăng nồng độ cholesterol trong máu. Do đó, để kiểm soát nồng độ cholesterol, nên hạn chế việc thêm quá nhiều đường và kem vào cà phê hoặc các thức uống chứa caffeine khác.

- Ức chế hấp thu các dưỡng chất khác 

Caffeine có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu của một số dưỡng chất quan trọng như sắt và canxi. Caffeine có thể ức chế sự hấp thu sắt, đặc biệt là sắt không heme từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật, và uống cà phê hoặc trà ngay sau bữa ăn có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt, dẫn đến nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt. Ngoài ra, caffeine cũng có thể làm giảm sự hấp thu canxi và tăng thải canxi qua nước tiểu, ảnh hưởng đến sức khỏe xương.

- Tác động đến hệ thần kinh

- Tác động lên thận

Caffeine có thể làm tăng lượng nước tiểu và dẫn đến tình trạng mất nước cùng mất các chất điện giải quan trọng qua đường tiết niệu. Khi tiêu thụ caffeine, cơ thể tăng cường sản xuất nước tiểu, gây ra mất nước và các chất điện giải như natri, kali và canxi. Sự mất cân bằng này có thể ảnh hưởng đến chức năng cơ và thần kinh, dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, yếu cơ, nhịp tim không đều và tăng cảm giác lo âu.

Như vậy, thói quen uống cà phê có thể mang lại nhiều lợi ích như tăng cường sự tỉnh táo và cải thiện hiệu suất làm việc, nhưng cũng cần phải được điều chỉnh hợp lý để tránh các tác động tiêu cực. Việc tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể dẫn đến mất cân bằng điện giải, mất nước và ảnh hưởng đến sự hấp thu các dưỡng chất quan trọng như sắt và canxi. Để tận hưởng những lợi ích của cà phê mà không gặp phải các vấn đề sức khỏe, bạn nên uống cà phê vừa phải, tránh kết hợp với quá nhiều đường và kem, và cân nhắc thời gian uống để không ảnh hưởng đến sự hấp thu dưỡng chất. Bằng cách duy trì thói quen uống cà phê thông minh và lành mạnh, bạn có thể tận hưởng hương vị yêu thích này mà vẫn bảo vệ được sức khỏe tổng thể của mình.